Już od kilku lat każdy nowy i istniejący obiekt energetyczny  musi spełniać wymogi określone w IED - Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (ang. Industrial Emissions Directive). Wprowadzone modyfikacje pozwoliły obrać zintegrowane podejście do zapobiegania zanieczyszczeniom środowiska.

Europejskie ustawodawstwo w walce o ochronę środowiska

Produkcja przemysłowa to integralna część gospodarki europejskiej. Z kolei nieodzownym elementem przemysłu są zanieczyszczenia wprowadzane do atmosfery, dlatego ustawodawcy Unii Europejskiej wzięli na tapet regulacje dotyczące emisji przemysłowych. To właśnie instalacje przemysłowe biorą ogromny udział w produkcji zanieczyszczeń pochodzących z emisji gazów do atmosfery.

Najważniejszą zmianą, do której dążyły nowe regulacje, są dużo ostrzejsze standardy emisji:

  • dwutlenku siarki - jednego ze szkodliwych gazów tworzących smog, który ma duszący zapach, drażniący drogi oddechowe ludzi i zwierząt. Powstaje na skutek spalania paliw kopalnych a także podczas transportu lądowego, lotniczego i morskiego.
  • tlenków azotu - toksycznych związków, które powstają np. podczas wytapiania szkła w hutach czy produkcji stali a także podczas spalania paliw kopalnych
  • pyłów z obiektów energetycznego spalania - cząstki sadzy powstałe w procesie spalania węgla i innych paliw oraz pyły pochodzące z przekształceń tlenków siarki i azotu negatywnie wpływają na zdrowie człowieka i jakość środowiska.

 

Cele dyrektywy IED

Głównym celem IED, czyli Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/EU, jest regulacja zanieczyszczeń powstałych w trakcie procesów przemysłowych - a to ma się przełożyć na podniesienie poziomu ochrony środowiska i ludzkiego zdrowia.

Kompleksowe założenia dyrektywy IED obejmują:

  • zintegrowane podejście do przeciwdziałania emisji spalin - oznacza to, że zakład przemysłowy musi wziąć pod uwagę wszystkie aspekty swojego wpływu na środowisko (emisja do powietrza, wody i gleby, produkcja odpadów, wykorzystanie surowców, efektywność energetyczna, hałas, zapobieganie wypadkom, rekultywacja terenu po zamknięciu zakładu);
  • stosowanie konkluzji BAT, czyli najlepszych dostępnych technik (ang. Best Available Techniques), w tym opracowanie przykładów praktyk w zakresie BAT i stworzenie dokumentów referencyjnych BREFS, które są wynikiem wymiany informacji między ekspertami z państw członkowskich, przemysłu i organizacji ekologicznych;
  • kontrolowanie przestrzegania regulacji zawartych w dyrektywie - systematycznie i w oparciu o ustalony wcześniej plan inspekcji środowiskowych;
  • udział społeczeństwa w procesach decyzyjnych, zapobieganiu zanieczyszczeniom i innych przedsięwzięciach dotyczących środowiska przy jednoczesnej komunikacji między organami kontrolnymi a obywatelami.

 

Wpływ konkluzji BAT na ograniczenie emisji zanieczyszczeń

Standardy emisji określone w IED mogą zostać jeszcze bardziej zaostrzone, jeśli Komisja Europejska podejmie taką decyzję w postaci konkluzji BAT. Celem dokumentów referencyjnych BAT jest określenie limitów emisyjnych, które mają służyć jako punkt odniesienia przy ustalaniu warunków pozwolenia zintegrowanego. Jednocześnie legislacja zakłada wybór metody ograniczenia emisji zanieczyszczeń, która będzie najbardziej efektywna kosztowo.

Konkluzje BAT dla obiektów energetycznego spalania są aktem prawnie wiążącym. Mają ograniczyć emisję spalin w takich sektorach jak: metalurgiczny, wapienny, mineralny, chemiczny, koksowniczy czy hutniczy.

 

Jak dostosować instalację przemysłową do dyrektywy IED?

Żeby przystosować zakład przemysłowy do restrykcji zawartych w konkluzjach BAT, często trzeba podjąć inwestycje w obrębie instalacji emitujących zanieczyszczenia do atmosfery. W wielu gałęziach przemysłu toksyczne związki chemiczne powstają na skutek spalania różnych rodzajów spalin. Jednym ze sposobów na ograniczenie ich emisji jest regulowanie przepływu gazu za pomocą klap odcinających. Urządzenia redukują poziom zanieczyszczeń w takich zakładach jak:

  • elektrownie- klapy są wykorzystywane w instalacjach odsiarczania, odazotowania i odpylania spalin, muszą być szczelne i spełniać restrykcyjne wymogi określone przez dawców technologii;

  • elektrociepłownie - przemiany energetyczne, jakie towarzyszą wytwarzaniu energii elektrycznej i cieplnej, wymagają wykorzystania różnych rodzajów paliw emitujących zanieczyszczenia;
  • spalarnie odpadów - termiczne przekształcanie odpadów komunalnych, przemysłowych, niebezpiecznych czy ściekowych ma na celu ich unieszkodliwienie i zneutralizowanie, lecz samo spalanie powoduje wydzielanie się zanieczyszczeń;
  • stocznie - zanieczyszczenia są emitowane z silników spalinowych statków i transportu morskiego i powodują skażanie nie tylko powietrza, ale także wód;
  • stalownie - przy produkcji stali powstają szkodliwe pyły, gazy procesowe i palne, dwutlenek węgla i tlenek azotu, które negatywnie oddziałują na środowisko;
  • huty - zarówno surowce, jak i techniki produkcji używane do produkcji szkła powodują emisję szkodliwych gazów do atmosfery, szczególnie podczas wytopu szkła w piecach.